Een ontslag op staande voet is de meest verstrekkende sanctie die een werkgever kan nemen. Als er ontslag op staande voet wordt verleend dan wordt een werknemer per direct ontslagen. Dat betekent onder andere dat een werknemer per direct geen loon meer krijgt uitbetaald (het loon tot aan de datum waarop het ontslag op staande voet is verleend moet wel worden uitbetaald). Ook komt een werknemer bij een ontslag op staande voet niet in aanmerking voor een WW-uitkering omdat er sprake is van verwijtbare werkloosheid. Als sprake is van verwijtbare werkloosheid dan kent het UWV geen WW-uitkering toe.
Als er onterecht ontslag op staande voet wordt verleend dan kan dat (financiële) consequenties voor de werkgever hebben. Bij een onterecht gegeven ontslag op staande voet komt aan de werknemer een billijke vergoeding toe. Een billijke vergoeding is een ontslagvergoeding die aan de werknemer betaald moet worden in geval van ernstig verwijtbaar gedrag van een werkgever of indien een ontslag op staande voet niet voldoet aan de wettelijke vereisten. De hoogte van de billijke vergoeding is afhankelijk van verschillende omstandigheden, zoals de lengte van het dienstverband, de leeftijd van de werknemer, de hoogte van het salaris en nog een aantal andere omstandigheden.
Vereiste ontslag op staande voet: dringende reden
Om ontslag op staande voet juridisch te rechtvaardigen, moet aan bepaalde voorwaarden worden voldaan. Allereerst moet er sprake zijn van een dringende reden, een feit, omstandigheid of gedraging die de werkgever redelijkerwijs niet kan tolereren. Een dringende reden kan bestaan uit diefstal, fraude of geweld op de werkvloer. Een werkgever moet de dringende reden kunnen bewijzen.
Vereiste ontslag op staande voet: onverwijlde opzegging
Zodra een werkgever op de hoogte is van het bestaan van een dringende reden moet het ontslag op staande voet onverwijld worden verleend. Dit betekent dat een werkgever voortvarend moet handelen. Een werkgever mag wel enkele dagen de tijd nemen om bijvoorbeeld een onderzoek in te stellen of juridisch advies in te winnen. Zolang het onderzoek plaatsvindt moet een werknemer op non-actief worden gezet. Als er geen behoefte is aan onderzoek dan moet de opzegging echter vrijwel direct, of uiterlijk binnen een dag plaatsvinden.
Vereiste ontslag op staande voet: schriftelijke mededeling
Het laatste vereist is dat het ontslag op staande voet schriftelijk moet worden medegedeeld aan de werknemer. Deze schriftelijke mededeling fixeert de ontslagreden. Met andere woorden: de in de brief genoemde redenen voor het ontslag op staande voet kunnen later niet aangevuld worden met andere gronden. Het is dus zaak de schriftelijke motivering precies te omschrijven.
Ontslag op staande voet aanvechten
Wanneer een werknemer het niet eens is met het ontslag op staande voet, kan deze naar de rechter stappen om het ontslag aan te vechten. De rechter zal beoordelen of er daadwerkelijk sprake was van een dringende reden en of het ontslag onverwijld is gegeven. Als het ontslag niet aan de juridische vereisten voldoet, kan de rechter besluiten het ontslag te vernietigen en de werkgever veroordelen tot betaling van loon en eventuele schadevergoeding.
Tot slot
Ontslag op staande voet is een zware maatregel die alleen in uitzonderlijke gevallen gerechtvaardigd is. Werkgevers moeten zorgvuldig overwegen of de omstandigheden werkelijk een dringende reden rechtvaardigen voordat ze tot deze stap overgaan. Werknemers moeten zich bewust zijn van hun rechten en de mogelijkheid om het ontslag aan te vechten als ze van mening zijn dat het onrechtmatig is. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen om de gevolgen van ontslag op staande voet te begrijpen en de juiste stappen te ondernemen in dergelijke complexe situaties.